Bij kunstenaar Kelly is een boog gewoon een boog

(Artikel is gepubliceerd in Trouw, 22 juni 2021)

Naast de strakke geometrische beelden van Ellsworth Kelly lijkt het Amsterdamse Rijksmuseum bijna een poppenhuis. Zijn kunst tilt de hele omgeving op.

Een slordig gevormde witte ronde ring zweeft in het groen, alsof iemand een stuk uit de Rijksmuseumtuin heeft gegumd. Weg ruimte, weg kleur. Onzin natuurlijk: het is een ronde rechtopstaande plaat aluminium van een paar centimeter dikte met een ronde opening in het midden, zodat je er doorheen kunt kijken. Het oppervlak is zo perfect wit en mat dat het alles eromheen in een ander daglicht zet. Het zuigt alle aandacht naar zich toe.

Ellsworth Kelly, White Ring, 1963. Beeld Rijksmuseum
Ellsworth Kelly, White Ring, 1963.Beeld Rijksmuseum
Continue reading Bij kunstenaar Kelly is een boog gewoon een boog

New Realities in het Rijks: een eigen, gekuiste werkelijkheid

Het Rijksmuseum pretendeert met de tentoonstelling ‘alle facetten van de 19e-eeuwse fotografie’ te tonen. Dat is een onmogelijk als je uitgaat van een collectie die voor een heel ander doel is aangelegd.

Voor De Witte Raaf schreef ik een bespreking van de kuise tentoonstelling New Realities in het Rijksmuseum, die is hier terug te lezen.

(en, ps: het geboortejaar van Charles Marville is natuurlijk 1813, niet 1816 zoals de tentoonstelling en de catalogus beweren)

Breitners meisjes in het Rijks

Verschenen in Trouw, 1 maart 2016
Verschenen in Trouw, 1 maart 2016

De veertien versies van Breitners ‘kimonomeisje’ zijn voor het eerst bij elkaar te zien in Amsterdam. De tentoonstelling maakt duidelijk dat het Breitner niet alléén om een sensueel plaatje te doen was.

Soms draagt ze een rode kimono, soms een witte of een donkere met goudbrokaat. Voor de spiegel doet ze wat meisjes voor de spiegel kunnen doen: haar oorbellen in, of uit – links, rechts – heur haar. Ook ligt ze, hangt ze, peinst ze op de bank. Wat zou er in haar omgaan? En wat ging er in de schilder om, om haar zo te schilderen?
Daarover kan iedereen die dat wil de komende maanden meedenken: alle veertien ‘kimonomeisjes’ van George Hendrik Breitner (1857-1923) zijn voor het eerst bij elkaar in het Amsterdamse Rijksmuseum. Continue reading Breitners meisjes in het Rijks

Hoe het schilderij een titel kreeg

Screen Shot 2016-02-09 at 5.03.22 PMKunstwerken hebben lang niet altijd titels gekregen van de kunstenaars. Toch zijn de schilderijen en beelden vaak zo verweven met hun naam, dat het lastig is ze uit elkaar te trekken.

In 1953 maakte Robert Rauschenberg een opmerkelijk kunstwerk: een wit papier waarop iets weggegumd was, en hij noemde zijn werk ‘Erased the Kooning drawing’. Rauschenberg had een tekening van Willem de Kooning gekocht, en die uitgegumd. Zonder de titel had niemand begrepen wat het was, en het waarschijnlijk ook niet zo aandachtig bekeken. Continue reading Hoe het schilderij een titel kreeg

Bij Kapoor in het atelier

Het atelier van Kapoor. Foto: Joke de Wolf
Het atelier van Kapoor. Foto: Joke de Wolf

Vanwege de tentoonstelling van drie nieuwe werken van Anish Kapoor in de Eregalerij van het Rijksmuseum ging ik begin november op bezoek in zijn atelier in Londen. Lees hier en hier mijn artikel, verschenen in Trouw op 24 november 2015

De late Rembrandt in Londen

Verschenen in Trouw, 11 november 2014
Verschenen in Trouw, 11 november 2014

Het is nét niet dringen, in de rij voor de Rembrandttentoonstelling in de Londense National Gallery. Bezoekers kopen vooraf online, voor 18 pond (bijna 23 euro) een kaartje voor een bepaalde tijd en datum, en binnen dat halve uur moeten ze binnen zien te komen. Maar eerst moet de eerste zaal voldoende leeg zijn. Er zijn audioguides, en er is een gratis boekje met compacte toelichting bij elk werk in de tentoonstelling, op de muren staan alleen de thema’s en de titels van de kunstwerken. Die voorzorgsmaatregelen schelen al een hoop onrust in de vaak schemerdonkere zalen. En zodra je dan in die eerste zaal bent, begrijp je dat het hier niet gaat om één of twee schilderijen waar iedereen voor staat te dringen. Er zijn veertig schilderijen, twintig tekeningen en dertig prenten te zien. Bijna elk werk is een publiekslieveling in ‘eigen land’ of een pronkstuk voor de privé-eigenaars, en bij hoge uitzondering hangen de werken de komende maanden samen. Continue reading De late Rembrandt in Londen