Month: June 2017

De Verbeke Foundation: tien jaar onaf

Kunstenaars mogen best vieze handen krijgen, vindt kunstverzamelaar Geert Verbeke, in een vorig leven transportondernemer. Zijn Verbeke Foundation in het Belgische Kemzeke, net over de grens bij Hulst, is een eigenzinnig, ongepolijst museum. Het bestaat tien jaar.

(Gepubliceerd in Trouw, 25 april 2017)

Geert Verbeke bij ‘1 m concrete evidence’ van Lodewijk Heylen. Foto: Joke de Wolf

Kijk, we naderen de snelweg’, wijst Geert Verbeke. Inderdaad, er staat zo’n blauw verkeersbord, en in de verte zijn auto’s te horen. We lopen door het park van de Verbeke Foundation, net buiten Antwerpen, aan de snelweg. En jawel. Dwars over het pad, midden tussen het groen, ligt één meter snelweg, 34 meter breed, met betonnen vangrails. En een lantaarnpaal in het midden, natuurlijk, het is een Bélgische snelweg. En het is een kunstwerk van de Belg Lodewijk Heylen. Continue reading De Verbeke Foundation: tien jaar onaf

In Egypte: Sfinxen, obelisken en andere giganten

Jan Herman Insinger (1854-1918), gemummificeerd lichaam van een man genaamd Djed-ptah-anf-ankh, 1886. Rijksmuseum van Oudheden, Leiden

Tijdens zijn eerste nacht op de Nijl schrijft Gustave Flaubert dat hij alle vrouwen van de wereld zou opgeven om één nacht de mummie van Cleopatra te bezitten. Fotografie bood een vorm van bezit op afstand.

De op het oog gezapige passagiers van de ‘Karnak’ koesteren stuk voor stuk haat tegen de rijke Amerikaanse Linnet Ridgeway. Allemaal, behalve Hercule Poirot natuurlijk. In de verfilming uit 1978 van Agatha Christie’s Death on the Nile is de scène van de excursie van het reisgezelschap naar de grote zuilenzaal van Karnak legendarisch. Peter Ustinov, Jane Birkin, Bette Davis en Angela Lansbury dwalen afzonderlijk tussen de reusachtige pilaren. De camera maakt een paar Hitchcock-shots, zoomt uit, maar het gevaar komt van boven: een vallend rotsblok raakt op een haar na het hoofd van Ridgeway.

Lees het hele artikel, verschenen in de Groene Amsterdammer op 29 maart 2017, hier

Pierre Janssen: Idealist of standwerker?

Pierre Janssen in ‘Kunstgrepen’, ca. 1960

Pierre Janssen maakte met zijn tv-programma ‘Kunstgrepen’ een hele generatie Nederlanders vertrouwd met kunst. In een biografie, een documentaire en twee exposities komen ook zijn andere kanten naar voren.

(gepubliceerd in Trouw, 18 april 2017)

De naam Pierre Janssen is als die van Theo Koomen en G.B.J. Hiltermann. Spreek hem uit, en omstanders vanaf een bepaalde leeftijd komen in een melancholische stemming. Ze roepen eerst ‘ach!’, of ‘oh!’, en beginnen dan te praten over persoonlijke herinneringen aan de man in kwestie. Bij Janssen zijn dat vaak diens grote trillende handen en avonden met het hele gezin voor de televisie. En hoe hij mensen, gewóne mensen, enthousiast kon maken voor kunst. Continue reading Pierre Janssen: Idealist of standwerker?

Marie Darrieussecq: ‘Niets zoetelijks, niets heiligs, niets erotisch: een ander soort wellust’

Boek van de week: ‘Hier zijn is heerlijk’. Biograaf Marie Darrieussecq raakte gefascineerd door Paula Modersohn-Becker en schreef een boek over de Duitse kunstschilder.

(gepubliceerd in Trouw, 8 april 2017)

Het eerste werk dat ze van haar zag, flitste bij toeval voorbij. Schrijfster Marie Darrieussecq noemt het zelf een spambericht, de aankondiging voor een psychoanalytisch seminar over moederschap in 2010, waar een kleine afbeelding bij zat. Een schilderij van een moeder met kind. Na het de borst te hebben gegeven ligt ze in de comfortabele houding die Darrieussecq uit eigen ervaring kende maar nooit op schilderijen zag. “Niets zoetelijks, niets heiligs, niets erotisch: een ander soort wellust. Immens.” Continue reading Marie Darrieussecq: ‘Niets zoetelijks, niets heiligs, niets erotisch: een ander soort wellust’

William Eggleston krijgt niet de lofzang die hij verdient

William Eggleston, uit de serie ‘Los Alamos’.

De Amerikaanse fotograaf William Eggleston (1939) bracht kleur in de kunstfotografie. In Amsterdam is nu een magere tentoonstelling van zijn vroegste serie te zien.

(gepubliceerd in Trouw, 18 maart 2017)

Op deze plaats had een lyrische beschrijving kunnen staan van de tentoonstelling over het werk van William Eggleston, die de komende maanden in fotomuseum Foam te zien is. Over hoe de fotograaf, geboren in Memphis, Tenessee in 1939 in een rijke familie, in de jaren zestig en zeventig tegen de traditie van de serieuze zwart-wit-kunstfotografie in kleur ging werken.  Continue reading William Eggleston krijgt niet de lofzang die hij verdient

Prints in Paris rond 1900 – voor de elite én voor de massa

‘Tiens, mon ancien cocher!’ (Verhip, mijn vroegere koetsier!) Le Rire, 23 mei 1896

Lang keken musea neer op de affiches van Toulouse-Lautrec en Charles Chéret. In het Van Gogh Museum is nu te zien hoe het Parijse publiek, de elite én de massa, rond 1900 in Parijs in de ban raakte van deze prentkunst

(gepubliceerd in Trouw, 8 maart 2017)

De verzamelaar houdt de prent liefdevol vast, dichtbij zijn gezicht, alsof de details zo beter tot hem doordringen; hij koestert het papier. Die verzamelaar is dr. Aegidius Timmerman, Jan Toorop portretteerde hem rond 1900. En we zijn, zo lijkt het, bij hem thuis, in zijn werkkamer, waar hij normaal gesproken geen vreemden zou toelaten: naast zijn portret staat een rijk versierde notenhouten kast waar de makers meer dan een jaar aan werkten. Er staan boeken in, maar het draait allemaal om dat wat er achter de klep wordt opgeborgen, een klep versierd met twee naakte vrouwen die met een drukpers in de weer zijn: zijn prentenverzameling. En die was privé. Continue reading Prints in Paris rond 1900 – voor de elite én voor de massa