Koons’ spiegelpaleis

Verschenen in Trouw, 10 december 2014
Verschenen in Trouw, 10 december 2014

De kunst van Jeff Koons wordt vaak gezien als gemakkelijk, kitsch en gebakken lucht. Een grote overzichtstentoonstelling in Parijs nuanceert dat beeld.

Wie niet beter zou weten, zou denken dat er een feestartikelenwinkel is neergestreken in het Parijse Centre Pompidou. Er staat meer dan levensgroot porceleinen beeld van Michael Jackson met zijn aap, een drie meter hoog beeld van een hondje dat gemaakt lijkt te zijn van een lange dunne ballon, een reusachtig hart, en er hangen billboards met vrolijke reclames voor frisdrank – ‘New! New too!’ Continue reading Koons’ spiegelpaleis

Rothko in Den Haag

Gepubliceerd in Trouw, 23 september 2014‘Je moet mijn werk niet proberen te begrijpen, ervaar het maar,’ zei Mark Rothko. Dat kan nu in het Gemeentemuseum in Den Haag.

Misschien is het een landschap, een roze lucht met een strakke horizon, en aan de voorgrond wat struikgewas? Of toch eerder een close up van een raam? Bij het werk van Rothko kan je van alles verzinnen, maar het liefst wilde de schilder dat de toeschouwer níet zou nadenken als hij tegenover zijn schilderijen stond. Met z’n ogen dichtbij het doek moet die z’n diepste emoties de vrije loop laten. En zou voelen wat Rothko had ervaren terwijl hij schilderde. Continue reading Rothko in Den Haag

Shirley: visions of reality

Verschenen in Trouw, 28 mei 2014
Verschenen in Trouw, 28 mei 2014

Het café op de hoek met het zwijgende stel aan de bar en het vreemde, groenige licht, is bekend: ‘Nighthawks’ van Edward Hopper (1882-1967) is waarschijnlijk het meestgeciteerde schilderij uit de filmgeschiedenis. Ook het onheilspellende huis uit ‘Psycho’ is gemodelleerd naar een schilderij van de Amerikaanse schilder. Wat kan een filmmaker nog toevoegen na Hitchcock, Wim Wenders en The Simpsons?
Veel, laat de film van de Oostenrijkse regisseur Gustav Deutsch zien. Zijn ‘Shirley’ beslaat 13 scenes, steeds met een ander schilderij van Hopper als locatie – trouwens zonder de populaire Nighthawksbar, Deutsch houdt niet van makkelijk scoren. De vroegere architect die met found-footagefilms bekend werd, nam nu Hoppers verstilde interieurs als gegeven. Hij liet ze tot in de kleinste details nabouwen, en bracht ze subtiel tot leven. Als rode draad nam hij schilderijen waarop ten minste één vrouw te zien is, en noemde haar Shirley. Continue reading Shirley: visions of reality

Malevich, meester van het zwarte vierkant

Gepubliceerd in Trouw, 23 oktober 2013
Gepubliceerd in Trouw, 23 oktober 2013

Het stond al jaren op het programma van het Amsterdamse Stedelijk Museum – de tentoonstelling was een idee van voormalig directeur Gijs van Tuyl. Maar dat de Malevichtentoonstelling de eerste echte uitschieter zou zijn voor het Amsterdamse Stedelijk Museum komt toch nog onverwacht.

Continue reading Malevich, meester van het zwarte vierkant

Aernout Mik, beeldhouwen in beelden

Gepubliceerd in Trouw, 10 mei 2013
Gepubliceerd in Trouw, 10 mei 2013

Aernout Mik maakt films van het gedrag van mensen in openbare ruimtes. Maar niet alleen de films, ook de ruimte waar de film te zien is speelt een grote rol. In het Amsterdamse Stedelijk Museum laat een overzichtstentoonstelling zien hoe dat werkt

 Een museumbezoek. Eerst in de rij staan, wachten. Door de draaideur, kaartje kopen, langs de controle, jas ophangen, tas ook? Ja. Overal mensen: andere bezoekers, cassières, controleurs, suppoosten. Eindelijk kan je de kunst bekijken. Achteraf weet je: ook dit zou een kunstwerk van Aernout Mik kunnen zijn.  Continue reading Aernout Mik, beeldhouwen in beelden

Martin Kippenberger: een levende komma

Verschenen in Trouw, 13 april 2013
Verschenen in Trouw, 13 april 2013

Kunstenaar Martin Kippenberger (1953-1997) had een kort maar op alle fronten intensief leven. In Berlijn viert een tentoonstelling zijn zestigste verjaardag. Een hommage aan een leven lang zoeken naar erkenning

Op zijn visitekaartje stond ‘Martin Kippenberger. Geen bankrekening, geen telefoon’. Geld had hij liever in de hand, en als je hem wilde spreken, moest je maar langskomen. Maar waar? Zijn tekeningen maakte hij het liefst op het briefpapier van de hotels waar hij logeerde. Soms betaalde hij met die velletjes ook de rekening, soms werd die betaald door de galerie die hem uitnodigde. De Duitse kunstenaar verhuisde als twintiger vanuit het Ruhrgebied naar Berlijn, had vanaf 1980 soms Keulen als thuisbasis, soms Hamburg, soms ook Parijs of Tenerife. In 1997 overleed hij, op 44 jarige leeftijd, in Wenen. Continue reading Martin Kippenberger: een levende komma

Een vlak vol puzzelstukken

Gepubliceerd in Trouw, 22 september 2012

EenOrganisatiecomité van de Sonderbundausstellung in 1912 revolutionaire tentoonstelling in Keulen uit 1912 wordt een eeuw na dato nog eens dunnetjes overgedaan. Je zou met de ogen van toen willen kijken, al was het maar om de schok te ervaren die Picasso en Van Gogh teweegbrachten.

‘Er hangen zeker vijftig schilderijen in deze tentoonstelling die ik niet begrijp”, biechtte de directeur van het Wallraf-Richartzmuseum in Keulen zijn toehoorders op. Het was 25 mei 1912, directeur Alfred Hagelstange hield een toespraak bij de opening van de Internationale Kunstausstellung des Sonderbundes Westdeutscher Kunstfreunde und Künstler – kortweg de Sonderbundtentoonstelling. Continue reading Een vlak vol puzzelstukken

Eentonig landschap mist diepte

Gepubliceerd in Trouw, 6 september 2012

Fotofestival Noorderlicht blijft met het thema ‘Terra Cognita’ op bekend terrein. Zelden komen inzendingen boven het maaiveld uit.

Als bij een legpuzzel zocht Hiroyuki Masuyama met zijn fotocamera de stukjes van de schilderijen van Caspar David Friedrich en J.M.W. Turner bij elkaar, kriskras door Europa. De landschappen van de negentiende-eeuwse kunstenaars zijn wereldberoemd: ze ver- beelden het sublieme, de onbeschrijfelijke gevoelens van nietigheid tegenover de machtige natuur. In de presentatie van het werk van Masuyama bij het fotofestival Noorderlicht worden de meesterwerken kitscherige plaatjes zonder diepte: een persi- flage. En dat ligt niet aan de fotograaf zelf. Continue reading Eentonig landschap mist diepte

Digitale beeldenstorm

Gepubliceerd in Trouw, 10 augustus 2012

Curatoren en kunstenaars gebruiken foto’s van het internet alsof het een nieuwe beeldentaal is. De tentoonstelling ‘From here on’ in Antwerpen brengt die experimenten voor het eerst samen.

Een manifest betekent vaak gedonder. In de politiek, maar ook in de kunst. De Futuristen begonnen er in 1909 mee om hun revolutie aan te kondigen, nu is het ook bij de tentoonstelling in het Fotomuseum in Antwerpen raak. ‘Nu’, staat er op een groot bord, ‘is iedereen redacteur. We hergebruiken, knippen en plakken, remixen en uploaden. Alles wat we nodig hebben is een oog, hersens, een camera, een telefoon, een laptop, een scanner. Alles zal anders zijn vanaf nu…’ ‘From here on…’ Sneller internet, Photoshop, digitale camera’s op mobiele telefoons met internet, hebben ervoor gezorgd dat fotografen en amateurs anders fotografeerden. Toch worden er nog altijd foto’s gemaakt. Maar die zien we niet in deze tentoonstelling.

Continue reading Digitale beeldenstorm